Udar mózgu

 

Udar mózgu jest to nagłe, miejscowe zaburzenie krążenia krwi w mózgu, które prowadzi do obumierania części tego

narządu w skutek zatrzymania dopływu krwi. W krajach rozwiniętych każdego roku statystycznie na udar mózgu zapadają 2 na 1000 osób (ogólnej populacji), niestety osoby po 65 roku życia są bardziej narażone na udar mózgu statystycznie 10 na 1000 osób. Wyróżnia się dwa główne rodzaje udarów: niedokrwienny i krwotoczny.

Udar niedokrwienny stanowi około 80% przypadków, występuje gdy tętnica zaopatrująca jakąś część mózgu w krew staje się niedrożna (krew nie przepływa przez tętnice w odpowiedniej ilości) . Najczęstszą przyczyną zwężenia lub zatkania tętnicy jest miażdżyca lub zator, czyli zablokowanie przez skrzeplinę. Zator może też wystąpić, gdy fragmenty pękniętej blaszki miażdżycowej odrywają się, docierają wraz z przepływającą krwią do tętnicy mózgowej i ją zatykają.

Udar krwotoczny stanowi około 20% przypadków udaru, powstaje w wyniku pęknięcia ściany tętnicy mózgowej i wylania się krwi poza naczynie, wskutek czego krew nie dociera do tkanki mózgowej w obszarze zaopatrywanym przez pękniętą tętnicę. Krew wydostająca się z uszkodzonego naczynia krwionośnego niszczy okoliczną tkankę nerwową i powoduje wzrost ciśnienia wewnątrz czaszki, co zaburza czynność całego mózgu (a nie tylko komórek w miejscu udaru).

Udar niedokrwienny występuje najczęściej u osób starszych, natomiast udar krwotoczny zdarza się nierzadko w młodym wieku, jego przyczyną są wady w budowie ściany tętnic. Udar powoduje szereg uszkodzeń najpoważniejszym z nich jest martwica, której spowodowana jest niedostateczna ilość składników odżywczych oraz tlenu dostarczanych przez krew do niedokrwionych obszarów mózgu. Brak prawidłowego przepływu krwi (brak tlenu oraz składników odżywczych) tkanka mózgu umiera. Jednak jeśli przyjrzeć się tkankom, które otaczają martwicę, okaże się, że zachowały one funkcje metaboliczne. I to właśnie te obszary możemy pobudzać do efektywniejszej pracy, między innymi dzięki zastosowaniu hiperbarycznej terapii tlenowej HBOT.

Badania przeprowadzone przez S. Efrati wskazują na dużą skuteczność hiperbarycznej terapii tlenowej HBOT w poprawie funkcji neurologicznych u osób po przebytym udarze mózgu. Zespół naukowców przeprowadził badania, w których wzięło udział 74 pacjentów którzy doznali udaru mózgu w przeciągu 6-36 miesięcy od przeprowadzenia badań. Pacjenci poddani zostali testom badającym aktywność ich mózgów i funkcje neurologiczne, podzieleni zostali na dwie grupy (grupa kontrolna oraz grupa poddana zabiegom w komorze hiperbarycznej). Pacjenci w ciągu 2 miesięcy poddani zostali 40 sesjom w komorze hiperbarycznej trwającym po 90 minut podczas których oddychali 100% tlenem. Po zakończeniu badania okazało się, że pacjenci z grupy poddanej zabiegom HBOT odnotowali wyraźne postępy jeśli chodzi o funkcje neurologiczne (lepsze posługiwanie się mową, ustępowanie paraliżu, poprawa czucia), jak również polepszenie ogólnej jakości życia.
Według S. Efrati komórki tych tkanek zostały upośledzone, jednak mają wystarczającą ilość energii, by utrzymać się przy życiu. Problemem jest brak możliwości wysyłania impulsów. Dodatkowy tlen dostarczany podczas sesji HBOT zapewnia regenerację tych komórek, a co za tym idzie odzyskanie przez nie właściwych funkcji życiowych oraz potencjału czynnościowego.

 

Bibliografia

Efrati S, Fishlev G, Bechor Y, Volkov O, Bergan J, Kliakhandler K, Kamiager I, Gal N, Friedman M, Ben-Jacob E, Golan H., „Hyperbaric oxygen induces late neuroplasticity in post stroke patients–randomized, prospective trial”, PLoS ONE, 2013.
Daniel E. Rusyniak, Mark A. Kirk, Jason D. May, Louise W. Kao, Edward J. Brizendine, Julie L. Welch, William H. Cordell, Robert J. Alonso, „Hyperbaric Oxygen Therapy in Acute Ischemic Stroke Results of the Hyperbaric Oxygen in Acute Ischemic Stroke Trial Pilot Study”, Stroke, 2003.
Michael H Bennett, Jason Wasiak, Alexander Schnabel, Peter Kranke, Christopher French., „Hyperbaric oxygen therapy for acute ischaemic stroke”, Cochrane Stroke, 2014.